نقد فیلم های جشنواره فجر| سادگی در برابر پیچیدگی: بی‌مادر و دسته دختران
تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۰۹۱۷۶
"بی‌مادر" فقدان یک نکته بدیهی دیگر را نیز برای ما یادآوری می‌کند و آن نقطه نتیجه‌گیری است. "دسته دختران" هم در یک هدف خلاصه می‌شود و آن رساندن مهمات و کمک به خط است. - اخبار فرهنگی -
خبرگزاری تسنیم – سیدسعید هاشم‌زاده در نقد فیلم‌های سینمایی "بی‌مادر" و "دسته دختران" که در چهلمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، نوشت:
"بی‌مادر" یک فیلم کوتاه معمولی است که نتوانسته در قامت یک فیلم بلند کار کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دقیقاً عناصری که بی‌مادر ندارد. موقعیت اصلی بی‌مادر در واقع بحث رحم اجاره‌ای در قبال یک عمل کلیوی است. این معاوضه و معامله، تمام خاصیت فیلم است در صورتی که فیلم باید به درون شخصیت‌ها بلغزد و این لغزش و طرح مسئله لایه به لایه هر کدام از شخصیت‌ها که نباید بی‌نسبت به شغل و درگیری عاطفی‌شان باشد، به کلیشه‌ای‌ترین شکل ممکن برگزار می‌شود و به همین دلیل است که موقعیت را در چهارچوب پرداختی به مثابه و اندازه فیلم کوتاه نگه می‌دارد.
اگر در ایده‌پردازی داستانی و سیر حرکتی یک شخصیت فقیر تنها این مسئله مدنظرمان باشد که او محتاج پول است، شخصیت و موقعیت‌مان با سَر زمین می‌خورد چون این ایده اگر همراه با روند خلاقه یا انگیزه فرعی نباشد همان کلیشه تکراری فقیر و غنی را رقم می‌زند. نکته‌ای که بی‌مادر به شدت دچار آن است. فیلم به جای اینکه رابطه و انگیزه آنها را بسازد به مضمون می‌پردازد.
به جای اینکه پی او وی داشته باشد یا دیدگاه ناظری که شخصیت‌ها را منظم و درگیرکننده بسط بدهد، سعی می‌کند بر مسئله فقیر و غنی تأکید کرده و کیفیت داستان‌پردازی را نزول دهد. بیایید ظریف‌تر به این نزول کیفیت داستانی بپردازیم. درام پیش‌بینی شده درام شکست‌خورده است. اگر لحظه‌ای مخاطب این مسئله را پیش‌بینی کند که حرکت بعدی و حتی نهایی کاراکتر چیست در واقع درام هیچ روند خلاقه و مضمون تازه‌ای را ارائه نداده است.
همانطور که درباره شخصیت پژمان جمشیدی به عنوان برادر کسی که رحم را اجاره داده است، همین پیش‌بینی انجام و ارائه می‌شود. این پیش‌بینی درباره درگیری عاطفی دکتر و مه‌روز نیز اتفاق می‌افتد؛ همانطور که درباره حسادت زن دکتر با بازی میترا حجار و باقی حوادث. این پیش‌بینی‌ها در نتیجه یک مسابقه میان مخاطبان باهوش یا منتقدان زبر دست نیست، بلکه بحث بدیهیات ترسیم و شکل‌گیری یک داستان است و مربوط به مراجعه مخاطب به داستان‌هایی این‌چنینی است که پیش از این به آنها برخورده و آنها را به شکلی شابلونی و قالبی شنیده است.
بی‌مادر فقدان یک نکته بدیهی دیگر را نیز برای ما یادآوری می‌کند و آن نقطه نتیجه‌گیری است. نقطه‌ای که در آن تحول شخصیت یا چرخش آن یا اصلاً انسجام تصمیم‌گیری‌اش و اصرارش بر انگیزه‌ای که داشته باید مستدل و قابل قبول باشد. باید بنا بر شناسنامه‌ای که فیلمساز از کاراکتر برای ما ساخته است، بتوانیم قبول کنیم که اکت نهایی باید این‌گونه انجام می‌گرفت. در بی مادر اما اکت نهایی فاقد استدلال است و در دنباله تصمیم‌گیری و احوالات شخصیت محوری داستان نیست.
دسته دختران
دسته دختران نه سمفونی پایداری و مقاومت است و نه رجوع و پرداخت به مبارزین. دسته دختران سمفونی خمپاره‌هاست. و چیزی غیر از آن نیست. چرا خمپاره‌ها نقش اساسی را در فیلم بازی می‌کنند؟! چون کاراکترها و جغرافیایی که در آن قرار دارند را نمی‌شناسیم. این شناخت مربوط به حافظه تاریخی من مخاطب نباید باشد بلکه باید در لایه‌های شخصیت‌پردازی فیلمنامه و اجرا موجود باشد، نشانه‌گذاری و ارائه شود. و در فیلم جنگی، که قرار است مقاومت به تصویر کشیده شود، باید دشمنی را ببینیم یا حس کنیم که بتوانیم ایستادگی و شجاعت را بستاییم.
و الا قرارگیری در ناکجاآبادی که پر است از خمپاره‌ها، نه جنگ می‌سازد و نه ستایش برانگیز است. کاراکترها آن‌قدر فاقد شناسنامه و ارائه درست‌اند که ما بیشتر به تیپ کاراکتری بازیگران ارجاع داده می‌شویم. در واقع شاهد بازیگران هستیم و نه نقش‌ها. نیکی کریمی هرگز نمی‌تواند از تیپ ارائه و اجرای خود عبور کند و باقی بازیگران همچون پانته‌آ پناهی‌ها نزدیک به دیگر کاراکترهایی که ارائه داده‌اند ایستاده‌اند، همچون کاراکتر ننه فیلم نفس.
و این دقیقا ارجاع مخاطب به حافظه تاریخی فیلم‌هایی است که دیده و کارگردان نتوانسته تا مخاطب را از این ذهنیت عبور دهد و او را با شخصیتی جدید مواجه کند. چه‌بسا این مواجهه باید در موقعیتی که کارگردان می‌سازد صورت گیرد، یعنی موقعیتی که ترسیم جغرافیا، دشمن، انگیزه، هدف و بسیاری دیگر از عناصر بدیهی در آن تعریف شده و مشخص شود.
فیلم در حدود دقیقه 40 است که به انگیزه محوری کاراکترها می‌پردازد و مفهومی به عنوان دسته را برای ما معنی می‌کند، انگیزه بردن مهمات به خط. اما 30 دقیقه بعد این انگیزه را دنبال می‌کند و در این 30 دقیقه هیچ ماجرایی در روند رسیدن به این هدف تعریف و تشریح نمی‌شود، بلکه ما با موقعیت‌های فرعی، اضافی و قابل حذف رو در رو هستیم که مربوط به کاراکترهاست و هیچ باب تازه‌ای در نسبت کاراکتر و هدفشان باز نمی‌کند و ابعادی تازه نمی‌شکافد.
فیلم در یک هدف خلاصه می‌شود و آن رساندن مهمات و کمک به خط است. که این هدف در بسیاری از زمان‌های فیلم ناپدید می‌شود و به جایش اتفاق و حادثه و خمپاره‌ها در برابر دیدگانمان قرار می‌گیرد.
فیلمی که منیر قیدی ساخته است، فیلمی است که می‌خواهد جلوه‌های ویژه را به رخ بکشد، نه داستان دارد و نه شخصیت. نه ایران می‌سازد و نه جنگ. و نه ارتباط بین مخاطب می‌سازد با اتفاقات و آدم‌ها و نه هیچ‌چیز دیگر. جلوه‌های صوتی و تصویری است که حتی تبدیل به بازی کامپیوتری و سرگرم‌کننده هم نمی‌شود.
جشنواره فیلم فجر | توضیح منیره قیدی درباره پایان‌بندی "دسته دختران" با سقوط خرمشهر / فرشته حسینی: خودم را ایرانی میدانمانتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: جشنواره فیلم فجر سینمای ایران فیلم جشنواره فیلم فجر سینمای ایران فیلم دسته دختران خمپاره ها شخصیت ها پیش بینی بی مادر برای ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۰۹۱۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انگیزه بارزانی از حضور در تهران؛ درخواست اقلیم کردستان از ایران چیست؟
سفر نیچروان بارزانی به تهران از آنجا اهمیت دارد که او بعد از سفر اردوغان به اقلیم و در میانه منازعه سیاسی احزاب کرد اربیل و سلیمانیه حول انتخابات پارلمان اقلیم کردستان عراق با مقامات عالی ایران دیدار کرده است. بارزانی از ایران چه انتظاراتی دارد و چگونه تهران قرار است نقش متعادل‌کننده را در کردستان عراق ایفا کند؟ گزارش خبرآنلاین را بخوانید.
به گزارش خبرآنلاین، سفر رئیس اقلیم کردستان عراق به تهران چند ماه پس از حمله موشکی سپاه به اربیل صورت می‌گیرد. تحلیلگران خاورمیانه معتقدند پس از کدورت دو طرف (تهران و اربیل) در پی حمله موشکی به اقلیم کردستان عراق، اکنون نیاز مبرمی به ارتقای روابط دوجانبه احساس می‌شود تا اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران روابط خود را ترمیم کنند.
در ده سال گذشته این چهارمین سفر نچیروان بارزانی به‌عنوان یک مقام ارشد منطقه کردستان عراق، به ایران است. نیچروان بارزانی رئیس کنونی اقلیم کردستان عراق، فرزند مرحوم ادریس بارزانی و برادرزاده مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق، مانند بسیاری از سیاستمداران کُرد، به مدت طولانی در ایران زندگی کرده و علاوه بر تسلط کامل بر زبان فارسی، شناخت قابل‌توجهی از فرهنگ و مختصات و رویکردهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران دارد.
این سفر برای کشورمان از آنجا اهمیت دارد که مسئله حضور گروه‌های کرد مخالف ایران در مرز با عراق، همواره از مسائل مشترک بین ایران و کردستان عراق بوده است. در همین راستا ابراهیم رئیسی نیز در دیدار با بارزانی تأکید کرد: «دولت عراق و اقلیم کردستان به طور مطلق از هرگونه سوءاستفاده عناصر دشمن صهیونیستی و عناصر ضدانقلاب از خاک این منطقه علیه ایران جلوگیری به عمل‌آورند»
این موضوع نشان می‌دهد توافقات امنیتی ایران و عراق و موضوع کردهای مخالف ایران، بخش مهمی از محور مذاکرات دو طرف را تشکیل داده است. چه آنکه ابراهیم رئیسی در ادامه این دیدار «خلع سلاح کامل وعدم حضور عناصر ضدانقلاب در خاک عراق» را یک ضرورت دانست. اسفندماه سال ۱۴۰۱ دفتر نخست‌وزیر عراق و شورای‌عالی امنیت ملی ایران در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که دو کشور توافقی را باهدف تأمین «امنیت مرزی» امضا کردند.
انگیزه بارزانی از سفر به تهراناما انگیزه بارزانی از سفر به تهران آن هم در شرایط فعلی منطقه، مسئله‌ای حیاتی‌تر برای کردهای عراق است که آن را قانع کرده تا بار دیگر از ایران برای حل مسئله‌ای داخلی کمک بگیرند. اما آن مسئله چیست؟ سفر بارزانی به تهران هم‌زمان با بحران انتخابات پارلمانی در اقلیم کردستان است. کمیسیون انتخابات عراق ۲۱ خردادماه را برای برگزاری انتخابات محلی اقلیم کردستان تعیین کرد، اما حزب دمکرات کردستان به رهبری بارزانی خواهان تعویق این انتخابات است.
این در حالی است که اتحادیه میهنی کردستان عراق دومین حزب قدرتمند این منطقه به رهبری بافل طالبانی (پسر جلال طالبانی) خواهان برگزاری انتخابات هستند. بافل طالبانی، تعویق انتخابات را خطرناک خوانده و گفته است باعث ضربه به نهادهای دمکراتیک منطقه می‌شود.
بافل طالبانی که شهریور سال ۱۴۰۲ به ایران سفر و با وزیر خارجه و رئیس مجلس دیدار کرده بود، مواضع نزدیکی با جمهوری اسلامی دارد و این گمانه زنی درباره انگیزه سفر بارزانی برای وساطت ایران در ماجرای بحران انتخابات پارلمانی در اقلیم کردستان را افزایش داده است. ناظران سیاسی معتقدند نچیروان بارزانی با هدف ایجاد نوعی موازنه سیاسی با طالبانی‌ها در سفر به ایران، سعی دارد روند تحولات در آستانه انتخابات اقلیم را به نفع حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانی) تغییر دهد و سطحی از موازنه بین اربیل و سلیمانیه ایجاد کند.
این گمانه‌زنی از آنجا تقویت می‌شود که دلشاد شهاب سخنگوی ریاست اقلیم کردستان عراق در آستانه سفر نچیروان بارزانی رئیس اقلیم به تهران، به خبرگزاری «رووداو» گفته بود: «هدف رئیس اقلیم در این سفر تأکید بر آن است که اقلیم کردستان عامل تهدید برای منافع همسایگان نخواهد بود و همه نیروهای عراقی که در حال حاضر در قدرت هستند، سابقه روابط قوی با جمهوری اسلامی ایران دارند و روزگاری تشکیل حکومت در عراق از تهران انجام می‌شد و امروز هم شکی نیست که ایران قادر به کمک در بهبود روابط اربیل و بغداد است»
این در حالی است که طالبانی همکاری‌های نزدیکی با ایران بعد از قرارداد امنیتی ایران و عراق داشت و همان زمان سفر طالبانی به تهران، «احمد الهرکی» از مسئولان ارشد اتحادیه میهنی کردستان عراق به پایگاه العربی الجدید گفته بود: «سفر بافل طالبانی رئیس این حزب به تهران در ارتباط با پرونده احزاب مخالف کُرد ایرانی (گروه‌های مسلحِ تروریست) که در داخل اقلیم کردستان عراق حضور دارند، موفقیت‌آمیز بود و طالبانی نقش مهمی برای یکسره و نهایی کردن این پرونده بازی کرد.»
بحران سیاسی در اقلیم کردستان عراقاما بحران در انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق از آنجا آغاز شد که سه ماه قبل دادگاه عالی فدرال عراق، کردستان را به چهار حوزه انتخابیه تقسیم کرد و رای به لغو کرسی‌های اقلیت‌ها در این منطقه داد. در مجلس کردستان ۱۱ کرسی به اقلیت‌های مذهبی و قومی اختصاص‌داده‌شده که همه آنها از متحدان حزب آقای بارزانی هستند؛ رای جدید دادگاه فدرال عراق ممکن است باعث شود حزب دمکرات کردستان در انتخابات آینده اکثریت را از دست بدهد.
ازاین‌رو حزب دمکرات کردستان که به رای دادگاه اعتراض دارد انتخابات را تحریم کرده است. سفر نچیروان بارزانی به تهران چند روز پس از سفر او به بغداد انجام شد و اختلاف اربیل با بغداد بر سر سهمیه بودجه کردستان عراق و انتقال نفت از آن، از دیگر مسائل اختلافی اقلیم کردستان با دولت مرکزی است.
چه آنکه پیش از اتفاقات اخیر و بعد از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ عراق، باوجود اینکه حزب دموکرات با مقتدی صدر وارد ائتلاف شده بود، اتحادیه میهنی به دنبال ائتلاف با نوری المالکی و دیگر شیعیان بود. او تصور می‌کرد با چنین تصمیمی می‌تواند برهم صالح از حزبش را برای دومین بار به ریاست جمهوری برساند، لیکن مخالفت سران چهارچوب هماهنگی مانع از انتصاب نماینده بافل طالبانی برای دومین دوره ریاست جمهوری شد و این مسئله انگیزه کردها برای مقاومت در برابر تصمیمات دولت مرکزی عراق را افزایش داد.
از سوی دیگر سفر رجب طیب اردوغان به اقلیم کردستان عراق که برای پیگیری چگونگی تقابل با پ‌ک‌ک و همچنین مسئله انرژی اقلیم کردستان عراق انجام شد، فشار مضاعفی را به دولت اقلیم وارد کرد تا با سرکوب نیروهای کرد مخالف دولت ترکیه موافقت کنند. برخی از این گروه‌های کردی متحد اربیل هستند و حتی برخی از آنها در آزادسازی شهرها و روستاهای کردستان عراق به مبارزه با داعش پرداختند؛ بنابراین سرکوب این گروه‌ها با منافع دولت اقلیم در تضاد است. ازاین‌رو احتمالاً بارزانی در مذاکرات خود با مقامات کشورمان از ایران خواهد خواست مذاکراتی را با ترکیه برای تعدیل خواسته‌های اردوغان انجام دهد.
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند